Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí khoa học ACS Central Science, vừa phát hiện thêm một công dụng thần kỳ khác của bông cải xanh, ngoài tác dụng chống ung thư.
Theo đó, hợp chất chống ung thư trong bông cải xanh đồng thời có thể ngăn ngừa và điều trị các cục m.áu đông – có thể gây ra đột quỵ – hiện là nguyên nhân gây t.ử v.ong thứ 2 trên toàn cầu, theo tạp chí khoa học ScienceAlert.
Đột quỵ hiện là nguyên nhân gây t.ử v.ong thứ 2 trên toàn cầu. Ảnh Pexels
Các nhà khoa học từ Đại học Sydney ở Úc đã tiến hành một loạt thử nghiệm trong phòng thí nghiệm trên 23 hợp chất thường có trong thực vật để xác định tác động của chúng đối với tiểu cầu trong m.áu.
Tiểu cầu đóng vai trò quan trọng trong việc làm kín vết thương để cầm m.áu, nhưng đồng thời cũng là nguyên nhân hình thành các cục m.áu đông nguy hiểm làm tắc nghẽn dòng m.áu. Trong các mô quan trọng đối với sự sống như não và tim, mỗi giây phút bị mất oxy đều có gây ra tổn thương không thể khắc phục được.
Kết quả, các nhà nghiên cứu đã phát hiện hợp chất sulforaphane (SFN), thường có trong các loại rau họ cải như bông cải xanh, súp lơ trắng và mầm bông cải xanh, nổi bật với tác dụng chống đông m.áu, theo ScienceAlert.
Hợp chất này trước đây đã nhận được sự chú ý vì khả năng ngăn ngừa ung thư và giảm cholesterol.
Phân tích chặt chẽ về tác động của chất SFN ở cấp độ phân tử cho thấy nó có thể làm chậm quá trình kết tụ tiểu cầu và cản trở sự hình thành cục m.áu đông trong động mạch.
Nhà khoa học y sinh, tiến sĩ Xuyu Liu từ Đại học Sydney cho biết: Hợp chất trong bông cải xanh không chỉ có khả năng cải thiện hiệu quả của thuốc làm tan cục m.áu đông sau đột quỵ mà còn có thể được sử dụng như một tác nhân phòng ngừa cho những bệnh nhân có nguy cơ đột quỵ cao.
Những phát hiện mới làm cho chất SFN rất đáng được nghiên cứu để trở thành một phương pháp giảm nguy cơ đột quỵ ở những người dễ bị tổn thương nhất – đặc biệt vì nó có sẵn trong bông cải xanh, vốn được biết là tốt cho sức khỏe tim mạch và bảo vệ chống lại bệnh tật.
Hợp chất chống ung thư trong bông cải xanh đồng thời có thể ngăn ngừa và điều trị các cục m.áu đông
Pexels
SFN cũng có thể được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp: Là phương pháp điều trị cho bệnh nhân bị đột quỵ, nhằm cố gắng giảm thiểu tác hại lên não. Những phương pháp điều trị này có thể giúp giảm đáng kể thiệt hại do cục m.áu đông gây ra và cuối cùng cứu sống bệnh nhân.
Thuốc làm tan cục m.áu đông hiện nay, được gọi là chất hoạt hóa plasminogen mô (tPA), chỉ có tác dụng bảo vệ chống lại tổn thương não khoảng 20%.
Tuy nhiên, điều tuyệt vời là trong các thí nghiệm trên chuột, khi kết hợp thuốc tPA với SFN trong bông cải xanh, các nhà nghiên cứu nhận thấy tỷ lệ thành công có thể lên tới 60%, theo ScienceAlert.
Chưa hết, tiến sĩ Liu cho biết: Thật thú vị, trong khi các chất làm loãng m.áu được thử nghiệm trong điều trị đột quỵ đều gây ra tác dụng phụ là c.hảy m.áu, thì SFN không gây ra bất kỳ dấu hiệu c.hảy m.áu nào.
Đây vẫn là giai đoạn đầu của nghiên cứu và trong các nghiên cứu sắp tới, các nhà khoa học sẽ xem xét tác dụng của hợp chất SFN trên người.
Đột quỵ gia tăng sau Tết
Trước, trong và sau Tết Nguyên đán, nhiều bệnh viện tiếp nhận số ca đột quỵ gia tăng, có nơi còn quá tải bệnh nhân cần can thiệp cấp cứu.
Đột quỵ là nguyên nhân gây t.ử v.ong thứ hai sau tim mạch và ung thư.
TS.BS Nguyễn Văn Tuyến, Chủ nhiệm Khoa Đột quỵ não, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, những dịp lễ, Tết thường số lượng bệnh nhân đến cấp cứu đột quỵ rất đông do tuyến dưới chuyển tuyến nhiều hơn, tuy nhiên chưa năm nào tăng đột biến như năm nay, tình trạng quá tải xảy ra ngay từ những ngày đầu Tết Nguyên đán.
Chỉ trong 7 ngày nghỉ Tết, Khoa Đột quỵ não tiếp nhận 68 bệnh nhân đột quỵ cấp cứu và bệnh nhân nặng chuyển từ tuyến dưới lên. Ngày cao điểm nhất đã tiếp nhận 15 bệnh nhân, tăng 20-30% so với ngày thường. Trong đó có 28 bệnh nhân cần can thiệp nội mạch cấp cứu (16 ca nhồi m.áu não sớm can thiệp lấy huyết khối, 12 ca xuất huyết dưới nhện can thiệp nút túi phình động mạch), và 5 bệnh nhân xuất huyết não cần phẫu thuật cấp cứu.
Theo BS Tuyến, khí hậu thay đổi thất thường là một trong những nguyên nhân gây ra đột quỵ; một số bệnh nhân dừng không uống thuốc điều trị huyết áp (đặc biệt là bệnh nhân trẻ) hoặc không tuân thủ các thuốc điều trị huyết áp như ngày thường cũng là nguyên nhân dẫn tới đột quỵ gia tăng.
Bệnh nhân vào cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai.
Tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, trước và sau Tết Nguyên đán đã tiếp nhận gia tăng số ca cấp cứu do đột quỵ, có ngày tiếp nhận gần 20 ca, trong đó có nhiều người trẻ. Theo PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ cho biết, trước Tết có các đợt rét đậm, trời lạnh khiến áp lực dòng m.áu tăng cao, nhiều người tăng huyết áp đột ngột gây đột quỵ. Ngoài ra, thay đổi nhiệt độ gây co mạch, môi trường lạnh khiến nhiều người mắc các bệnh n.hiễm t.rùng hơn là nguyên nhân gây ra đột quỵ não.
Theo các bác sĩ, nguy cơ đột quỵ tăng theo t.uổi, nhất là những người trên 64 t.uổi, nhưng ở Việt Nam, đột quỵ ở người trẻ có xu hướng gia tăng đáng báo động (khoảng 25% các ca đột quỵ). Nguyên nhân xuất phát từ việc lạm dụng rượu, bia và sử dụng các chất kích thích, đi kèm với lối sống lười vận động làm gia tăng tình trạng béo phì cũng như các bệnh lý khác.
Giám đốc Trung tâm Đột quy cũng cho biết thêm, tỷ lệ đột quỵ não tái phát trong 5 năm đầu tiên là 25%. Điều đó có nghĩa, cứ 100 bệnh nhân sống sót sau đột quỵ não, sẽ có 25 trường hợp bị tái phát. Còn theo Hiệp hội Đột quỵ Quốc gia Hoa Kỳ, 10% những người bị đột quỵ não phục hồi gần như hoàn toàn; 25% phục hồi với những khiếm khuyết nhỏ và 40% khác trải qua các khiếm khuyết từ trung bình đến nặng, cần được chăm sóc đặc biệt.
Để phòng tránh đột quỵ não, TS.BS Nguyễn Văn Tuyến khuyến cáo, người trẻ t.uổi có bệnh nền nên thực hiện lối sống lành mạnh và đặc biệt tuân thủ chế độ dùng thuốc khi điều trị bệnh nền như tăng huyết áp để tránh hậu quả khôn lường đến từ nguy cơ đột quỵ não. Đồng thời đo huyết áp thường xuyên và nhớ số đo huyết áp như nhớ số t.uổi của mình.
Đặc biệt, người dân cần có kiến thức nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ để đưa người bệnh đi cấp cứu kịp thời, giảm được di chứng tàn tật sau này. Thời gian vàng trong điều trị đột quỵ là từ 4-6 tiếng. Người bị đột quỵ thường gặp phải các tình trạng như: Cảm thấy mất thăng bằng, loạng choạng; mờ hoặc mất thị lực một phần hay hoàn toàn; khuôn mặt bị mất cân đối, chạy xệ một bên mặt, nhân trung bị lệch; cơ thể mệt mỏi, không còn sức lực, khó khăn trong vận động, bị liệt một bên người; giọng nói bị thay đổi, khó khăn trong phát âm, nói ngọng bất thường. Khi bắt gặp các triệu chứng trên, hãy gọi ngay số cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
